Tiêu Chuẩn Phòng Cháy Chữa Cháy Cho Nhà Xưởng: Quy Định, Giải Pháp Và Lưu Ý Quan Trọng

Trong bối cảnh công nghiệp hóa – hiện đại hóa, hàng ngàn nhà xưởng, khu công nghiệp, khu chế xuất mọc lên khắp cả nước. Đây là những nơi tập trung nhiều máy móc, nguyên vật liệu dễ cháy và số lượng lớn công nhân, nên nguy cơ cháy nổ luôn tiềm ẩn cao. Một sự cố hỏa hoạn không chỉ gây thiệt hại về tài sản mà còn đe dọa trực tiếp đến tính mạng của người lao động và sự tồn vong của doanh nghiệp.

Chính vì vậy, việc tuân thủ tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy (PCCC) cho nhà xưởng không chỉ là yêu cầu bắt buộc của pháp luật, mà còn là yếu tố sống còn giúp doanh nghiệp bảo vệ con người, tài sản và duy trì hoạt động sản xuất ổn định.

Cơ sở pháp lý về tiêu chuẩn PCCC cho nhà xưởng

Luật và nghị định

• Luật PCCC 2001, sửa đổi 2013.
• Nghị định 136/2020/NĐ-CP về quản lý PCCC và CNCH.

Các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật

• TCVN 2622:1995 – Phòng cháy, chống cháy cho nhà và công trình.
• TCVN 3890:2009 – Trang bị, bố trí phương tiện PCCC cho nhà và công trình.
• QCVN 06:2022/BXD – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn cháy cho nhà và công trình.
• TCVN 5760:1993 – Hệ thống chữa cháy – yêu cầu chung về thiết kế, lắp đặt và sử dụng.
• TCVN 5738:2001 – Hệ thống báo cháy tự động.

Đây là những văn bản mà các chủ đầu tư, nhà thầu xây dựng, doanh nghiệp sản xuất phải tuân thủ khi xây dựng, vận hành nhà xưởng.

Nguy cơ cháy nổ thường gặp trong nhà xưởng

• Hệ thống điện: quá tải, chập mạch, dây dẫn cũ.
• Nguyên vật liệu dễ cháy: vải, gỗ, giấy, hóa chất, xăng dầu.
• Quy trình sản xuất: hàn cắt kim loại, sử dụng lửa trần.
• Ý thức công nhân: hút thuốc, bất cẩn khi sử dụng thiết bị.
• Kho chứa hàng hóa: sắp xếp không đúng quy định, thiếu lối thoát hiểm.

Tiêu chuẩn thiết kế nhà xưởng đảm bảo PCCC

Bố trí mặt bằng

• Nhà xưởng phải cách xa khu dân cư, trường học, bệnh viện theo khoảng cách an toàn cháy.
• Bố trí ít nhất 2 lối thoát nạn ở mỗi phân xưởng.
• Hành lang, cửa thoát hiểm phải rộng đủ để công nhân thoát ra trong vòng ≤ 3 phút.

Vật liệu xây dựng

• Sử dụng vật liệu chậm cháy hoặc không cháy cho kết cấu chính (tường, mái, sàn).
• Hạn chế sử dụng gỗ, nhựa dễ cháy làm vách ngăn.

Hệ thống điện

• Dây dẫn, aptomat, cầu dao phải đạt chuẩn an toàn.
• Có thiết bị chống quá tải, chống sét, nối đất.
• Kiểm tra bảo trì hệ thống điện định kỳ 3–6 tháng/lần.

Tiêu chuẩn trang bị phương tiện PCCC cho nhà xưởng

Hệ thống báo cháy

• Lắp đặt đầu báo khói, đầu báo nhiệt tại các khu vực sản xuất và kho.
• Chuông, còi, đèn báo cháy bố trí tại hành lang, cổng ra vào.
• Trung tâm báo cháy kết nối toàn bộ hệ thống.

Hệ thống chữa cháy

• Hệ thống sprinkler (vòi phun tự động): bắt buộc cho nhà xưởng diện tích lớn.
• Họng nước vách tường: bố trí cách nhau tối đa 50m.
• Trụ cứu hỏa ngoài trời: đặt cách nhà xưởng ≤ 150m.
• Bình chữa cháy xách tay: mỗi 50–70m² sàn phải có 1 bình.

Trang bị cứu nạn – thoát hiểm

• Đèn exit, đèn chiếu sáng khẩn cấp hoạt động ít nhất 2 giờ khi mất điện.
• Mặt nạ phòng độc, chăn chống cháy, dây hạ chậm cho công nhân.
• Sơ đồ thoát nạn, bộ tiêu lệnh PCCC tại vị trí dễ thấy.

Quy trình vận hành an toàn PCCC trong nhà xưởng

Công tác phòng ngừa

• Kiểm tra, bảo trì hệ thống điện.
• Không tích trữ lượng lớn hóa chất dễ cháy trong cùng một kho.
• Sắp xếp hàng hóa khoa học, có lối đi tối thiểu 1,2m.

Huấn luyện công nhân

• Đào tạo sử dụng bình chữa cháy, vòi phun.
• Tập huấn thoát nạn, sơ cứu ban đầu.
• Tổ chức diễn tập PCCC định kỳ 2 lần/năm.

 Xử lý sự cố cháy

1. Phát hiện cháy → hô to, nhấn nút báo cháy.
2. Dùng bình chữa cháy, vòi phun để dập lửa ban đầu.
3. Báo ngay cho 114 và sơ tán công nhân theo lối thoát hiểm.
4. Phối hợp với lực lượng chuyên nghiệp để dập tắt hoàn toàn.

Lợi ích khi tuân thủ tiêu chuẩn PCCC nhà xưởng

• ✅ Bảo vệ tính mạng hàng trăm, hàng ngàn công nhân.
• ✅ Giảm thiệt hại tài sản, hạn chế gián đoạn sản xuất.
• ✅ Đáp ứng quy định pháp luật, tránh bị xử phạt hoặc đình chỉ.
• ✅ Tạo uy tín với đối tác, khách hàng, bảo hiểm.
• ✅ Đóng góp vào hình ảnh doanh nghiệp an toàn – bền vững.

Một số sai phạm thường gặp trong nhà xưởng

• Không trang bị hoặc trang bị thiếu bình chữa cháy.
• Lối thoát hiểm bị chắn bởi hàng hóa, vật liệu.
• Hệ thống điện quá tải nhưng không kiểm tra.
• Diễn tập PCCC chỉ làm hình thức.
• Không có phương án PCCC được phê duyệt.

Đây là những lỗi dễ dẫn đến cháy lớn và bị xử phạt nặng.

Xu hướng PCCC hiện đại cho nhà xưởng

• Thiết bị báo cháy không dây (SafeFire) kết nối qua app di động.
• Camera AI phát hiện khói, lửa sớm.
• Hệ thống chữa cháy bằng khí sạch (FM200, Novec 1230) cho kho chứa điện tử.
• Tích hợp PCCC vào hệ thống quản lý tòa nhà (BMS).
• Drone giám sát, robot chữa cháy trong môi trường độc hại.

Tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy cho nhà xưởng là nền tảng bắt buộc để doanh nghiệp vận hành an toàn, hiệu quả. Tuân thủ đúng quy định không chỉ giúp bảo vệ con người và tài sản, mà còn là điều kiện để doanh nghiệp phát triển bền vững trong dài hạn.

Các doanh nghiệp cần chủ động rà soát – bổ sung trang thiết bị – đào tạo công nhân – diễn tập định kỳ để luôn sẵn sàng ứng phó với mọi tình huống cháy nổ.

Liên Hệ Ngay Để Được Tư Vấn Miễn Phí

• • Website: www.nextfire.vn
  • Hotline: 0965.393.114 – 0868.386.518
  • Email: vienkhpccc.kd@gmail.com
  • Địa chỉ: 243 Khuất Duy Tiến – Thanh Xuân – Hà Nội.