Dụng Cụ Phòng Cháy: Danh Mục, Chức Năng Và Lưu Ý Khi Trang Bị

Trong công tác phòng cháy chữa cháy (PCCC), ngoài hệ thống báo cháy và lực lượng chữa cháy chuyên nghiệp, thì dụng cụ phòng cháy chính là yếu tố cơ bản, bắt buộc phải có ở mọi gia đình, cơ quan, doanh nghiệp. Một hệ thống phòng cháy hiệu quả không chỉ đơn thuần là việc lắp đặt các thiết bị mà còn là sự kết hợp của nhiều loại dụng cụ khác nhau, tạo thành một “lá chắn” an toàn đa lớp, bảo vệ con người và tài sản trước mọi hiểm họa. 

Việc trang bị đầy đủ và đúng quy chuẩn dụng cụ phòng cháy không chỉ giúp ngăn ngừa, phát hiện và xử lý sự cố cháy nổ kịp thời, mà còn là yêu cầu bắt buộc theo pháp luật Việt Nam.

Dụng cụ phòng cháy là gì?

Dụng cụ phòng cháy là các thiết bị, phương tiện được trang bị để:

• Ngăn ngừa nguy cơ cháy nổ.
  Cảnh báo, báo động khi có cháy.
• Hỗ trợ dập lửa ban đầu, hạn chế cháy lan.
• Tạo điều kiện thoát hiểm an toàn.

Phân loại dụng cụ phòng cháy phổ biến

Thiết bị báo cháy

• Đầu báo khói, báo nhiệt, báo gas.
• Trung tâm báo cháy: điều khiển toàn bộ hệ thống.
• Chuông, còi, đèn báo cháy: phát tín hiệu cảnh báo kịp thời.

Vai trò: Giúp phát hiện đám cháy ngay từ khi mới phát sinh, tạo thời gian vàng để xử lý.

Bình chữa cháy

• Bình bột (ABC): chữa cháy đa năng (chất rắn, lỏng, khí, điện).
• Bình CO₂: phù hợp cho cháy điện, cháy văn phòng.
• Bình foam: dùng cho xăng dầu, chất lỏng dễ cháy.

Vai trò: Là dụng cụ chữa cháy ban đầu, bắt buộc tại mọi cơ quan, chung cư, nhà máy.

Hệ thống họng nước chữa cháy

• Họng nước vách tường.
• Trụ cứu hỏa ngoài trời.
• Lăng phun, cuộn vòi chữa cháy.

Vai trò: Dùng khi đám cháy lớn, cần lượng nước nhiều.

Dụng cụ thoát hiểm

• Mặt nạ phòng độc, mặt nạ lọc khói (Chance E).
• Chăn chống cháy, áo choàng chống nhiệt (AC10).
• Dây thoát hiểm, thang dây.

Vai trò: Bảo vệ tính mạng con người, đặc biệt trong chung cư, cao ốc.

Dụng cụ báo hiệu và chỉ dẫn

• Đèn exit (lối thoát hiểm).
• Biển cấm lửa, cấm hút thuốc.
• Sơ đồ thoát nạn, tiêu lệnh PCCC.

Vai trò: Hướng dẫn nhanh chóng, tránh hoảng loạn khi thoát hiểm.

Thiết bị đặc thù

• Cát, xẻng, xô kim loại: dập đám cháy nhỏ, cháy xăng dầu.
• Máy bơm chữa cháy di động.
• Dụng cụ phá dỡ cứu hộ: búa, kìm cộng lực, máy cắt.

Yêu cầu pháp luật về dụng cụ phòng cháy

Căn cứ pháp lý

• Luật PCCC 2001, sửa đổi 2013.
• Nghị định 136/2020/NĐ-CP.
• Tiêu chuẩn TCVN 3890:2009 về trang bị phương tiện PCCC.

Đối tượng bắt buộc trang bị

• Nhà máy, xí nghiệp, kho hàng.
  Chung cư, tòa nhà, khách sạn.
• Văn phòng, trường học, bệnh viện.
• Phương tiện giao thông (ô tô khách, tàu hỏa, máy bay).

Mức xử phạt

• Phạt từ 5–50 triệu đồng đối với cơ sở không trang bị hoặc trang bị thiếu dụng cụ PCCC theo quy định.
• Có thể bị đình chỉ hoạt động nếu vi phạm nghiêm trọng.

Lợi ích khi trang bị đầy đủ dụng cụ phòng cháy

• ✅ Phát hiện sớm sự cố, xử lý kịp thời.
• ✅ Bảo vệ tính mạng, tài sản.
• ✅ Tuân thủ pháp luật, tránh bị xử phạt.
• ✅ Tạo uy tín và sự an tâm cho khách hàng, nhân viên.

Hướng dẫn lựa chọn dụng cụ phòng cháy

• Căn cứ vào loại hình cơ sở:
  • Văn phòng, chung cư → cần bình CO₂, đèn exit, mặt nạ lọc khói.
  • Xưởng sản xuất → cần bình bột, họng nước vách tường.
  • Kho xăng dầu → ưu tiên foam, cát, chăn chống cháy.
• Chọn hàng đạt tiêu chuẩn: TCVN, chứng nhận kiểm định PCCC.
• Tính toán số lượng: theo diện tích, số người, tính chất nguy hiểm cháy nổ.

Lưu ý khi sử dụng dụng cụ phòng cháy

• Kiểm tra hạn sử dụng bình chữa cháy định kỳ.
• Đặt dụng cụ tại nơi dễ thấy, dễ lấy.
• Huấn luyện nhân viên cách sử dụng.
• Bảo trì hệ thống báo cháy, đèn exit ít nhất 1–2 lần/năm.
• Diễn tập PCCC định kỳ để nâng cao kỹ năng.

Những sai lầm thường gặp

• Chỉ trang bị cho có, không kiểm tra định kỳ.
• Để bình chữa cháy bị che khuất, khó tiếp cận.
• Không phổ biến cho nhân viên cách sử dụng.
• Sử dụng dụng cụ sai loại đám cháy (ví dụ: dùng nước cho cháy điện).

Xu hướng hiện đại trong dụng cụ PCCC

• Thiết bị báo cháy không dây SafeFire: cảnh báo qua app di động.
• Mặt nạ cứu hỏa đa năng Chance E: lọc khói độc, chịu nhiệt cao.
• Áo chống cháy AC10: bảo vệ khi thoát hiểm.
• Hệ thống chữa cháy thông minh bằng khí sạch FM200, Novec 1230.

Đây là các giải pháp hiện đại, giúp nâng cao mức độ an toàn, phù hợp với môi trường làm việc hiện đại và đô thị cao tầng.

Dụng cụ phòng cháy là nền tảng trong công tác an toàn PCCC. Việc trang bị đầy đủ, đúng chuẩn và sử dụng thành thạo các dụng cụ này sẽ giúp ngăn ngừa, phát hiện và xử lý cháy nổ kịp thời, bảo vệ tính mạng con người và tài sản.

Hãy nhớ: Mỗi bình chữa cháy, mỗi mặt nạ phòng độc có thể cứu được nhiều mạng sống. Vì vậy, mọi gia đình, cơ quan, doanh nghiệp cần nghiêm túc trong việc đầu tư và sử dụng dụng cụ phòng cháy.

Liên Hệ Ngay Để Được Tư Vấn Miễn Phí

• • Website: www.nextfire.vn
  • Hotline: 0965.393.114 – 0868.386.518
  • Email: vienkhpccc.kd@gmail.com
  • Địa chỉ: 243 Khuất Duy Tiến – Thanh Xuân – Hà Nội.