Hệ Thống Bơm Phòng Cháy Chữa Cháy: Cấu Tạo, Tiêu Chuẩn Và Giải Pháp Tối Ưu -

Trong các công trình công nghiệp, chung cư, trung tâm thương mại hay nhà xưởng, ngoài hệ thống báo cháy và thiết bị chữa cháy, thì hệ thống bơm phòng cháy chữa cháy (PCCC) chính là “trái tim” của toàn bộ hệ thống chữa cháy. Nó là thành phần cốt lõi, có nhiệm vụ cung cấp đủ lưu lượng và áp suất nước cần thiết để dập tắt đám cháy một cách hiệu quả.

Một hệ thống PCCC chỉ phát huy hiệu quả khi máy bơm chữa cháy hoạt động ổn định, cung cấp đủ áp lực và lưu lượng nước để dập lửa. Chính vì vậy, việc hiểu rõ cấu tạo, nguyên lý vận hành, tiêu chuẩn lắp đặt và bảo trì hệ thống bơm PCCC là điều vô cùng quan trọng với mọi chủ đầu tư và doanh nghiệp.

Table of Contents

Hệ thống bơm phòng cháy chữa cháy là gì?

Khái niệm

Hệ thống bơm PCCC là tập hợp các máy bơm, tủ điều khiển, đường ống và thiết bị đi kèm, có nhiệm vụ cung cấp nước với lưu lượng và áp lực cần thiết cho hệ thống chữa cháy (sprinkler, họng nước, trụ cứu hỏa) khi xảy ra hỏa hoạn.

Vai trò

Đảm bảo nguồn nước ổn định, áp lực cao để dập tắt đám cháy.
Kích hoạt tự động khi có tín hiệu cháy hoặc mất áp.
Hỗ trợ lực lượng cứu hỏa trong công tác chữa cháy.

Cấu tạo hệ thống bơm PCCC

Một hệ thống bơm tiêu chuẩn gồm các thành phần chính:

Bơm chính (Main Pump)

Có thể là bơm điện hoặc bơm diesel.
Cung cấp lưu lượng và áp lực chính cho hệ thống.

Bơm bù áp (Jockey Pump)

Công suất nhỏ, hoạt động liên tục để duy trì áp suất đường ống.
Giúp tránh tình trạng bơm chính phải khởi động thường xuyên.

Bơm dự phòng

Thường là bơm diesel.
Hoạt động khi bơm chính không khởi động được.

Tủ điều khiển bơm PCCC

Điều khiển tự động quá trình khởi động/dừng bơm.
Tích hợp chế độ chạy tay, chạy tự động, báo lỗi.

Hệ thống đường ống và phụ kiện

Ống thép chịu áp, van một chiều, van xả khí, đồng hồ đo áp suất.
Bồn chứa nước (hoặc bể ngầm, bể mái).

Hệ Thống Bơm Phòng Cháy Chữa Cháy: Cấu Tạo, Tiêu Chuẩn Và Giải Pháp Tối Ưu

Nguyên lý hoạt động của hệ thống bơm PCCC

Khi có cháy → sprinkler hoặc họng nước hoạt động → áp suất đường ống giảm.
Bơm bù áp (jockey pump) khởi động đầu tiên để cân bằng áp lực.
Nếu áp suất tiếp tục giảm sâu → bơm chính tự động chạy.
Nếu bơm chính gặp sự cố → bơm dự phòng (diesel) khởi động.
Sau khi đám cháy được kiểm soát, hệ thống trở về trạng thái chờ.

Các loại máy bơm chữa cháy phổ biến

Máy bơm chữa cháy điện

Sử dụng nguồn điện 3 pha.
Ưu điểm: vận hành êm, chi phí thấp.
Nhược điểm: phụ thuộc nguồn điện (dễ bị gián đoạn khi cháy gây mất điện).

Máy bơm chữa cháy diesel

Chạy bằng nhiên liệu diesel.
Ưu điểm: độc lập nguồn điện, phù hợp làm bơm dự phòng.
Nhược điểm: ồn, chi phí nhiên liệu cao hơn.

Máy bơm chữa cháy xăng

Công suất nhỏ, thường dùng di động.
Thích hợp cho đội dân phòng, công trình nhỏ.

Máy bơm chữa cháy trục rời và trục đứng

Trục rời: dễ bảo trì, thay thế linh kiện.
Trục đứng: tiết kiệm diện tích, thường dùng cho tòa nhà cao tầng.

Tiêu chuẩn thiết kế hệ thống bơm PCCC

Tiêu chuẩn pháp luật

Luật PCCC 2001, sửa đổi 2013.
Nghị định 136/2020/NĐ-CP.
TCVN 3890:2009 – phương tiện PCCC cho nhà và công trình.
NFPA 20 (Mỹ) – tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống bơm chữa cháy.

Các yêu cầu cơ bản

Mỗi hệ thống phải có tối thiểu 2 bơm chính (điện + diesel).
Phải có bơm bù áp để duy trì áp lực đường ống.
Bơm phải đạt áp suất ≥ 7 bar, lưu lượng theo quy mô công trình.
Bể nước chữa cháy phải có dung tích tối thiểu 2 giờ chữa cháy liên tục.

Ứng dụng hệ thống bơm PCCC trong thực tế

Nhà xưởng công nghiệp, kho bãi: cần hệ thống bơm công suất lớn, lưu lượng hàng trăm m³/h.
Chung cư, tòa nhà cao tầng: thường dùng bơm trục đứng, bể ngầm + bể mái.
Trung tâm thương mại, khách sạn: yêu cầu bơm chạy êm, ít tiếng ồn.
Bệnh viện, trường học: kết hợp nhiều loại bơm đảm bảo an toàn liên tục.

Những sự cố thường gặp ở hệ thống bơm PCCC

Bơm không khởi động do lỗi điện hoặc kẹt cánh bơm.
Áp lực nước không đủ vì hỏng bơm bù áp.
Van một chiều hỏng gây tụt áp liên tục.
Tủ điều khiển lỗi, không chuyển đổi sang bơm dự phòng.
Không bảo dưỡng định kỳ dẫn đến hư hỏng bất ngờ.

Giải pháp nâng cao hiệu quả hệ thống bơm PCCC

Bảo trì định kỳ: kiểm tra áp suất, lưu lượng, van, phớt, vòng bi.
Chạy thử không tải hàng tuần để đảm bảo bơm hoạt động.
Huấn luyện nhân viên sử dụng tủ điều khiển.
Trang bị song song bơm điện + bơm diesel để dự phòng.
Ứng dụng IoT: giám sát áp suất và trạng thái bơm qua điện thoại.

Lợi ích khi đầu tư hệ thống bơm PCCC đạt chuẩn

✅ Đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản.
✅ Giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật, tránh bị xử phạt, đình chỉ.
✅ Tăng uy tín, dễ dàng được phê duyệt hồ sơ thẩm duyệt PCCC.
✅ Hỗ trợ doanh nghiệp nhận bồi thường từ bảo hiểm cháy nổ.
✅ Đầu tư một lần, sử dụng lâu dài, giảm thiểu rủi ro.

Hệ thống bơm phòng cháy chữa cháy là bộ phận trọng yếu, đảm bảo cho cả hệ thống PCCC vận hành hiệu quả khi xảy ra hỏa hoạn. Chủ đầu tư, doanh nghiệp cần chú trọng:

Lựa chọn bơm phù hợp công trình.
Tuân thủ tiêu chuẩn thiết kế, lắp đặt.
Kiểm định, bảo trì định kỳ.

Một hệ thống bơm PCCC đạt chuẩn chính là “lá chắn thép” bảo vệ con người, tài sản và sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.

Liên Hệ Ngay Để Được Tư Vấn Miễn Phí

- Website: www.nextfire.vn
- Hotline: 0965.393.114 – 0868.386.518
- Email: vienkhpccc.kd@gmail.com
- Địa chỉ: 243 Khuất Duy Tiến – Thanh Xuân – Hà Nội.

Tin từc

Hệ Thống Bơm Phòng Cháy Chữa Cháy: Cấu Tạo, Tiêu Chuẩn Và Giải Pháp Tối Ưu