Bảo dưỡng hệ thống báo cháy: Quy trình, tiêu chuẩn và những lưu ý quan trọng

Giới thiệu

Trong mọi công trình hiện đại, hệ thống báo cháy là “lá chắn” đầu tiên giúp phát hiện sớm nguy cơ cháy nổ và đưa ra cảnh báo kịp thời. Tuy nhiên, để hệ thống luôn vận hành ổn định và phát huy tối đa hiệu quả, công tác bảo dưỡng hệ thống báo cháy định kỳ là bắt buộc.

Nhiều vụ cháy lớn cho thấy nguyên nhân một phần do thiết bị báo cháy không hoạt động, mà nguyên nhân gốc rễ lại đến từ việc không được kiểm tra, bảo trì đúng cách. Vì vậy, bài viết này sẽ phân tích toàn diện về quy trình, tiêu chuẩn và lưu ý khi bảo dưỡng hệ thống báo cháy.

Tầm quan trọng của bảo dưỡng hệ thống báo cháy

• Đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản: Hệ thống báo cháy hoạt động chính xác giúp phát hiện và xử lý cháy kịp thời.
• Tuân thủ quy định pháp luật: Theo Nghị định 136/2020/NĐ-CP và QCVN 06:2021/BXD, mọi công trình đều phải bảo trì thiết bị PCCC định kỳ.
• Kéo dài tuổi thọ thiết bị: Việc bảo dưỡng giúp giảm hỏng hóc, tránh chi phí thay mới lớn.
• Nâng cao uy tín doanh nghiệp: Công trình có hệ thống PCCC đạt chuẩn sẽ dễ dàng hơn trong nghiệm thu, kiểm định, và tạo niềm tin cho đối tác.

Các thành phần chính của hệ thống báo cháy cần bảo dưỡng

Trung tâm báo cháy

• Là “bộ não” điều khiển, tiếp nhận tín hiệu từ đầu báo.
• Cần kiểm tra nguồn điện, ắc quy dự phòng, bảng mạch, đèn hiển thị.

Đầu báo cháy

• Đầu báo khói: Dễ bám bụi, cần vệ sinh định kỳ.
• Đầu báo nhiệt: Kiểm tra độ nhạy khi nhiệt độ tăng.
• Đầu báo lửa (flame detector): Kiểm tra góc quét, khả năng phản ứng.

Thiết bị đầu vào và đầu ra

• Nút nhấn khẩn cấp, còi – đèn báo cháy.
• Kiểm tra độ nhạy, khả năng truyền tín hiệu.

Hệ thống dây dẫn, đường truyền tín hiệu

• Đảm bảo không đứt gãy, chập cháy.
• Kiểm tra kết nối, độ cách điện.

Tiêu chuẩn và quy định bảo dưỡng hệ thống báo cháy

• TCVN 5738:2001: Hệ thống báo cháy tự động – Yêu cầu kỹ thuật.
• TCVN 3890:2009: Trang bị, bố trí, kiểm tra, bảo dưỡng phương tiện PCCC.
• NFPA 72 (Mỹ): Tiêu chuẩn quốc tế về báo cháy và tín hiệu khẩn cấp.
• Quy định: ít nhất 06 tháng/lần phải bảo dưỡng hệ thống báo cháy toàn diện.

Quy trình bảo dưỡng hệ thống báo cháy

Khảo sát và kiểm tra ban đầu

• Đánh giá tổng thể hệ thống: số lượng, tình trạng, sơ đồ lắp đặt.
• Kiểm tra hồ sơ thiết kế, nghiệm thu để đối chiếu.

Bảo dưỡng chi tiết

• Trung tâm báo cháy: Test các chế độ hoạt động, kiểm tra nguồn điện chính và dự phòng.
• Đầu báo: Vệ sinh, thử nghiệm bằng khói nhân tạo hoặc nguồn nhiệt.
• Nút nhấn khẩn cấp: Bấm thử, quan sát tín hiệu phản hồi.
• Còi, đèn báo động: Kiểm tra âm thanh, ánh sáng cảnh báo.
• Hệ thống dây dẫn: Đo điện trở, phát hiện chập mạch.

Ghi chép và báo cáo

• Lập biên bản chi tiết tình trạng từng thiết bị.
• Đề xuất sửa chữa, thay thế nếu có hỏng hóc.
• Lưu hồ sơ để phục vụ kiểm tra, nghiệm thu.

Tần suất bảo dưỡng khuyến nghị

• Hàng tuần: Kiểm tra trung tâm báo cháy, nguồn điện.
• Hàng tháng: Kiểm tra ngẫu nhiên một số đầu báo, nút nhấn, còi đèn.
• 6 tháng/lần: Vệ sinh toàn bộ đầu báo, kiểm tra toàn hệ thống.
• 1 năm/lần: Kiểm định tổng thể, thay thế thiết bị đã quá tuổi thọ.

Những lỗi thường gặp khi hệ thống báo cháy không được bảo dưỡng

• Đầu báo cháy bám bụi → Không phát hiện khói.
• Ắc quy dự phòng hỏng → Trung tâm báo cháy tắt khi mất điện.
• Dây tín hiệu chập chờn → Hệ thống báo lỗi giả.
• Còi báo cháy hỏng → Không phát âm thanh khi có cháy.

Những lỗi này có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn nếu có sự cố thực sự.

Chi phí bảo dưỡng hệ thống báo cháy

Chi phí phụ thuộc vào:

• Quy mô hệ thống (số lượng đầu báo, trung tâm).
• Chủng loại thiết bị (thường hoặc địa chỉ, thương hiệu nhập khẩu).
• Địa điểm công trình (cao tầng, khu công nghiệp, nhà máy).

Trung bình chi phí dao động từ 5 – 15 triệu đồng/lần bảo dưỡng cho công trình vừa và nhỏ. Với nhà xưởng, khu công nghiệp lớn, chi phí có thể cao hơn.

Lựa chọn đơn vị bảo dưỡng hệ thống báo cháy

• Có giấy phép hoạt động PCCC do cơ quan công an cấp.
• Có đội ngũ kỹ sư, kỹ thuật viên được huấn luyện.
• Cam kết quy trình bảo dưỡng theo TCVN, NFPA.
• Cung cấp đầy đủ biên bản nghiệm thu, hồ sơ bảo trì.

Kết luận

Bảo dưỡng hệ thống báo cháy không chỉ là yêu cầu pháp lý bắt buộc, mà còn là giải pháp thiết thực để bảo vệ an toàn cho con người và tài sản. Một hệ thống báo cháy hoạt động ổn định, chính xác sẽ giúp công trình yên tâm vận hành, giảm thiểu rủi ro cháy nổ.

Nếu bạn là chủ đầu tư, doanh nghiệp, hãy lên kế hoạch bảo dưỡng định kỳ và lựa chọn đơn vị uy tín để được hỗ trợ toàn diện.

Liên Hệ Ngay Để Được Tư Vấn Miễn Phí

• • Website: www.nextfire.vn
  • Hotline: 0965.393.114 – 0868.386.518
  • Email: vienkhpccc.kd@gmail.com
  • Địa chỉ: 243 Khuất Duy Tiến – Thanh Xuân – Hà Nội.