Trong các công trình cao tầng, chung cư, trung tâm thương mại, tòa nhà văn phòng… việc đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy (PCCC) luôn được đặt lên hàng đầu. Lúc này, bên cạnh các hệ thống chữa cháy và lối thoát hiểm truyền thống, thang máy phòng cháy chữa cháy (hay còn gọi là thang máy cứu hỏa) nổi lên như một giải pháp công nghệ then chốt, đóng vai trò sống còn trong việc di chuyển người, thiết bị và lực lượng cứu hộ một cách nhanh chóng, an toàn.
Đây là loại thang máy chuyên dụng, được thiết kế với những yêu cầu kỹ thuật đặc biệt, nhằm phục vụ lực lượng cứu hỏa tiếp cận khu vực cháy nhanh chóng, đồng thời hỗ trợ sơ tán người dân trong tình huống khẩn cấp.
Thang máy phòng cháy chữa cháy là gì?
Khái niệm
Thang máy phòng cháy chữa cháy là loại thang máy chuyên dụng, được trang bị hệ thống điều khiển và kết cấu đặc biệt để sử dụng trong trường hợp xảy ra hỏa hoạn. Khác với thang máy thông thường, loại thang này vẫn có thể hoạt động trong môi trường nhiệt độ cao, khói bụi, mất điện hoặc các tình huống bất lợi khác.
Chức năng chính
- Phục vụ lực lượng chữa cháy: Đưa nhân viên cứu hỏa cùng trang thiết bị lên các tầng cao.
- Hỗ trợ sơ tán: Đảm bảo an toàn cho người già, trẻ nhỏ, người khuyết tật không thể thoát hiểm bằng thang bộ.
- Vận chuyển thiết bị: Đưa các dụng cụ chữa cháy (ống nước, bình chữa cháy, mặt nạ, vòi rồng…) đến hiện trường.
Yêu cầu pháp lý đối với thang máy phòng cháy chữa cháy
Tiêu chuẩn Việt Nam
Theo QCVN 06:2022/BXD và các tiêu chuẩn PCCC hiện hành, thang máy chữa cháy bắt buộc phải có đối với:
- Nhà ở chung cư từ 10 tầng trở lên hoặc cao trên 28m.
- Nhà công cộng, trung tâm thương mại, khách sạn, văn phòng… có chiều cao trên 28m.
- Công trình đặc thù theo yêu cầu thiết kế an toàn cháy nổ.
Tiêu chuẩn quốc tế
- EN 81-72 (Châu Âu): Quy định cụ thể về thang máy cho lực lượng cứu hỏa.
- NFPA (Mỹ): Tiêu chuẩn về hệ thống báo cháy, cấp điện, phòng chống khói cho thang máy chữa cháy.
- ISO 4190: Yêu cầu kỹ thuật cơ bản cho thang máy trong công trình cao tầng.
Cấu tạo và đặc điểm kỹ thuật của thang máy chữa cháy
Cabin thang máy
- Vách cabin chống cháy, chịu nhiệt trong 2 giờ.
- Cửa cabin làm bằng vật liệu chống cháy, có gioăng chống khói.
- Diện tích cabin đủ lớn để chứa ít nhất một băng ca cấp cứu.
Hệ thống điều khiển
- Có chế độ “Fireman mode”: khi xảy ra cháy, thang máy tự động trở về tầng trệt và chỉ hoạt động bằng chìa khóa chuyên dụng của lực lượng PCCC.
- Bảng điều khiển trong cabin đơn giản, dễ sử dụng trong tình huống khẩn cấp.
Nguồn điện
- Nguồn cấp điện riêng biệt, kết nối với máy phát điện dự phòng.
- Có bộ lưu điện UPS để duy trì hoạt động khi mất điện lưới.
Hệ thống thông gió và chống khói
- Cabin có quạt thông gió và cửa thoát khói.
- Buồng thang có áp suất dương để ngăn khói lan vào.
Hố thang và phòng máy
- Buồng thang đặt trong khu vực lõi cứng của tòa nhà, tách biệt bằng tường chịu lửa 120 phút.
- Lối vào cabin đặt trong sảnh an toàn (lobby chống cháy).
Ưu điểm của thang máy phòng cháy chữa cháy
- Tăng tốc độ cứu hộ: Giúp lực lượng cứu hỏa tiếp cận nhanh hơn so với leo thang bộ.
- Giảm thiệt hại về người: Hỗ trợ sơ tán người không thể đi cầu thang thoát hiểm.
- Hoạt động ổn định trong hỏa hoạn: Có nguồn điện riêng, hệ thống chống khói và chịu nhiệt tốt.
- Đáp ứng quy chuẩn pháp luật: Bắt buộc đối với các công trình cao tầng, giúp công trình được phê duyệt thẩm duyệt PCCC.
So sánh thang máy thông thường và thang máy chữa cháy
| Tiêu chí | Thang máy thông thường | Thang máy chữa cháy |
| Mục đích | Vận chuyển người và hàng hóa hàng ngày | Phục vụ cứu hỏa và sơ tán khẩn cấp |
| Cabin | Vật liệu thông thường | Vật liệu chống cháy, đủ chỗ cho băng ca |
| Điều khiển | Hệ thống thường | Chế độ Fireman mode, chìa khóa riêng |
| Nguồn điện | Dùng điện lưới | Có máy phát dự phòng, UPS |
| An toàn cháy | Không có tính năng chống khói | Có áp suất dương, chống khói vào cabin |
Ứng dụng thực tế
Trong chung cư cao tầng
Thang máy chữa cháy giúp lực lượng PCCC tiếp cận căn hộ nhanh chóng, đặc biệt ở tầng cao trên 20–30 tầng.
Trong tòa nhà văn phòng
Đảm bảo sơ tán nhân viên an toàn, hỗ trợ vận chuyển người bị nạn.
Trong bệnh viện, khách sạn
Cabin đủ chỗ cho băng ca, tạo điều kiện sơ cứu và vận chuyển người bị thương.
Các lưu ý khi thiết kế và lắp đặt thang máy chữa cháy
- Vị trí đặt thang ở khu vực lõi cứng, dễ tiếp cận.
- Phải có lối vào sảnh an toàn, ngăn cách khói và lửa.
- Đảm bảo nguồn điện dự phòng luôn hoạt động.
- Có hệ thống thông gió cưỡng bức, áp suất dương.
- Tuân thủ tiêu chuẩn QCVN 06:2022/BXD và hướng dẫn từ Cục Cảnh sát PCCC & CNCH.
Giá thang máy phòng cháy chữa cháy
Chi phí lắp đặt thang máy chữa cháy phụ thuộc vào:
- Tải trọng: 630kg, 1000kg, 1600kg…
- Tốc độ: 1,0 – 2,5 m/s.
- Chiều cao công trình: số tầng phục vụ.
- Hãng sản xuất: Mitsubishi, Hitachi, Schindler, Thyssenkrupp, Kone…
- Yêu cầu kỹ thuật: chống cháy, chống khói, nguồn điện riêng.
Giá tham khảo: từ 1,5 tỷ – 5 tỷ VNĐ/thang, tùy cấu hình và thương hiệu.
Kinh nghiệm lựa chọn thang máy chữa cháy
- Chọn nhà cung cấp uy tín, có giấy chứng nhận PCCC.
- Yêu cầu bảo trì định kỳ, kiểm tra hệ thống UPS, máy phát.
- Đảm bảo tiêu chuẩn thiết kế quốc tế và tuân thủ quy định Việt Nam.
- Ưu tiên thang máy nhập khẩu chính hãng để đảm bảo độ bền và an toàn.
Bảo trì và vận hành
- Kiểm tra định kỳ hệ thống điện, UPS, máy phát.
- Diễn tập chế độ Fireman mode ít nhất 2 lần/năm.
- Vệ sinh cabin, hố thang, quạt thông gió.
- Huấn luyện đội ngũ quản lý tòa nhà cách vận hành khi cháy.
Thang máy phòng cháy chữa cháy không chỉ là một yêu cầu bắt buộc theo quy định pháp luật, mà còn là giải pháp bảo vệ tính mạng con người trong những tình huống nguy hiểm nhất. Việc đầu tư lắp đặt loại thang máy này sẽ giúp công trình đạt chuẩn PCCC, đồng thời mang lại sự an tâm tuyệt đối cho cư dân, khách hàng và nhà đầu tư.
Liên Hệ Ngay Để Được Tư Vấn Miễn Phí
-
- Website: www.nextfire.vn
- Hotline: 0965.393.114 – 0868.386.518
- Email: vienkhpccc.kd@gmail.com
- Địa chỉ: 243 Khuất Duy Tiến – Thanh Xuân – Hà Nội.
